Gehoord, gezien en beleefd in de ZUIDERKERK in Enkhuizen het concert op zaterdag 1 oktober 2022, gegeven voor de Muziekkring Enkhuizen en Omstreken door het Edson Ensemble met als leden Remi J. Edson, (alt)fluit, Koen Smit trompet/bugel, Anton Jakimenko basklarinet, Pablo Rodriguez viool, Oene van Geel 5-snarige altviool, Cesar Puente contrabas.
Het bestuur van onze 76-jarige Muziekkring doet elk jaar iets bijzonders. Ditmaal wel héél apart…Men zet de deur open naar nieuwe vergezichten op het gebied van de muziek en volgt daar misschien wel de koers van Podium Klassiek. Vanavond krijgen we een speciale groep musici te horen en te zien; ze komen uit verschillende landen en hun samenwerking begon op het Amsterdams Conservatorium. Hun muzikale stijlen zijn een versmelting van jazz en klassiek, terwijl voor beide genres de samenstelling van het ensemble apart is. Ditmaal opende Jacques van Leeuwen het concert en dat deed hij op een heel prettige manier. Hij benadrukte dat het concert van deze avond een zgn. “special” is. Iets bijzonders om ook eens buiten de gewoonlijk betreden klassieke paden te gaan.
Chick Corea (1941-2021) Amerikaans Jazzpianist, toetsenist, componist, een zeer invloedrijk jazzmusicus. Hij was betrokken bij de fusionbeweging van o.a. Miles Davis in de jaren 60 met zijn Elektric Band en werd beïnvloed door Cage, Ornette Coleman en Karl-Heinz Stockhausen. Hij schreef redelijk klassieke composities, zoals Christal Silence, Childrens Songs, Delphi, maar keerde terug naar de jazz. In Nederland trad hij op met Het KCO en Amsterdam Sinfonietta. Fusion is een genre waarin jazz-stijlen worden vermengd met ritmes uit de rhythm&blues, funk en rock. Children’s Song nr. 3, arr. Remi Edson. Een kort stuk, origineel voor piano geschreven, in een prettig ritme in 6/8 maat waarop je zou willen meedeinen. Opmerkelijk snelle basklanken, de melodie wordt steeds gevarieerd ten gehore gebracht, het ritme is rustig en aangenaam, de fluit neemt het over en de rest accompagneert. Klassiek geschoolde oren moeten wel wat wennen maar ze geven zich gauw gewonnen. De basklarinet speelt ultrahoge noten en een korte riedel beëindigt het stuk.
Remi J.Edson (Remigijus Kazukauskas) is een zeer veelzijdige Litouwse musicus, die zowel in het klassieke als de jazz-scene werkzaam is. Een huwelijk van klassiek en jazz met iconische jazzdeuntjes en zijn eigen originele composities in een kamermuziekensemble. Subtiele tonen, grote verscheidenheid aan kleuren en vrijheid van improvisatie zijn de meest in het oor liggende omschrijvingen van zijn ensemble. Hij begon al heel jong met het verkennen van instrumenten zoals accordeon en trompet en kwam uit bij de fluit waarvoor hij aan het Conservatorium in Vilnius, Litouwen studeerde. De door hem bespeelde fluiten komen o.a. van het Nationaal Instrumenten Fonds. Dear Baloo. Lieve of beste Baloe, de beer in Rudyard Kiplings Jungle Book. Baloe betekent beer in het Hindi. Edson zag (en hoorde) de filmklassieker van Disney op zijn 25ste en was verkocht vooral door de muziek. Hij bedankte ons in het Engels voor onze komst en kondigde en passant ook het verschijnen van zijn nieuwe album aan. De muziek roept in een rustig tempo de geheimzinnige sfeer van het oerwoud op. De contrabas verbeeldt de zware berenpas. De violen spelen korte klankjes, ze klinken bijna als een drumstel. Remi Edson speel een bijna-fluitsolo, omlijst door de vioolsnaren. Een swingend ritme. Te doe - te doe - te doe –pa di doe zingt Oene van Geel… Opvallend zijn de vele dissonanten, het ritme is kalm. Wat een bijzondere en fijne muziek! Short Story. Echt kort! Waarschuwt Edson. Hij gaat bij de vioolsectie staan en een lieflijke pastorale klinkt op. De trompet, de bas en de basklarinet. Een meanderende klankwereld ontstijgt de instrumenten. Dan loopt de violist naar de trompettist en zo vervaagt de muziek zachtjes tot stilte….
Quinn Jacobs, Canadees componist, uitvoerend musicus, conservatoriumdocent. Zijn creatieve interesses zijn bijzonder breed. Hij componeerde voor velerlei ensembles en werkt(e) samen met diverse orkesten en groepen in New York, Boston, Toronto, Amsterdam (Edson). Zijn werk werd en wordt uitgevoerd in Canada, Estland, Argentinië, Nederland, VS en Engeland. To Forever opgedragen aan Chick Corea (Première voor publiek). Klankstoten en –stootjes, dan lange lijnen door de trompet in een gecompliceerd ritme waarbij ook de violen hun bijdrage leveren. De blazers blijven stug hun korte nootjes uitstoten en herhalen hetgeen een bijzonder effect sorteert. Opvallend is het spelgenot en de concentratie die men laat zien. Hun samenspel is voorbeeldig! Een prachtstuk!
Charles Mingus (1922-1979) was een Amerikaanse contrabassist, pianist, bandleider en componist. Typerend voor zijn werk is de combinatie van bigbandstyle, rhythm&blues, bebop en vrije improvisatie. Self Portait in three Colours. Arr. Remi Edson. Wat een heerlijk jazzy nummer. Slow Music waarin de blazers domineren en af en toe de onvermijdelijke dissonanten opduiken. Fijne riedel aan het slot. De boodschap is duidelijk: hoe verschillend mensen ook zijn, samenwerken is altijd fantastisch.
Oliver Nelson (!932-1975) Amerikaans componist, bandleader, saxofonist. Schreef symfonische, jazz-en filmmuziek en werk voor Habafra. Stolen Moments, in een arrangement van Remi Edson. Deze compositie van Nelson wordt wel beschouwd als een Jazzstandaard. De solo’s zijn gebaseerd op conventionele blues-structuren. Mooie virtuoze trompetpartij! Ritme is rustig en de solo’s volgen elkaar harmonieus op. Een fijn stuk!
Oene van Geel (1973) Nederlands componist, “improviserend violist”, muzikaal avonturier, percussionist, groeide op met klassieke muziek, studeerde jazz en compositie aan het Amsterdams Conservatorium, trad op in Europa, Canada, VS, India, Rusland en Japan. Schreef drie opera’s en ontving in 2013 de Boy Edgar Prijs. Motief. Het motief zou je ook thema kunnen noemen. Het is heel apart want na het motief zijn er mogelijkheden voor improvisaties en dat betekent dat elke uitvoering van deze compositie weer anders klinkt! “Het wordt spannend.”zei Van Geel, die zijn eigen werk aankondigde in het Nederlands. Het thema wordt “voorgedragen”door de vioolsectie, ingetogen klanken die rust oproepen. De blazers zwijgen bescheiden. Men voert de spanning en de toonhoogten op, virtuoze passages, de violen worden beklopt, er zijn pizzicati. De trompettist blaast zonder klanken,dan een lange toon door fluit en basklarinet. Nu zwijgen de snaren- het zijn uiterst ingenieuze improvisaties van de blazers, dan valt het viooltrio weer bij, de trompet viert de boventoon, plechtige klanken, de basklarinet doet nog een duit in het zakje en een unisono einde gevolgd door luide bijval van het enthousiaste publiek dat een uniek stuk muziek te horen kreeg.
Remi J. Edson: Remi-Niscing. Dit stuk kent een lange ontstaansgeschiedenis vertelde de componist. De contrabas wordt ritmisch beklopt, violen vallen bij, het basritme blijft en gaat over in pizzicato, de anderen zwermen met hun klankwerelden uit onder de gewelven van de Zuiderkerk. Het ritme blijft strak en aanmoedigend. Een hoofdrol voor de basklarinet. Hoewel het af en toe lijkt dat elk instrument zijn eigen feestje en party aan het bouwen is, is het samengaan van deze zo bijzondere combinatie verrassend, inspirerend en soms zelfs overweldigend.
Quinn Jacobs: Perpetual Motion Machine. (2022!) Een verrassend stuk waarbij alle musici ook beurtelings hun percussie instrumenten hanteerden. Een verbijsterende ervaring: deze zes muzikanten zo bevlogen aan het werk te zien en vooral te horen. Oene van Geel zingt er ook nog bij, betrommelt woest de ritmebox….Inderdaad een Eeuwigdurende (E)motion Machine! Ovatie als sluitstuk door het begeesterde publiek.
Remi J. Edson: Elderly, een ode aan zijn grootmoeder. Lieflijk zacht en indringend gespeeld, vlotjes vervolgd in fraai samenspel waarbij geen der instrumenten de boventoon voert. Dan een korte trompetsolo, de fluit treedt op de voorgrond; weer gedragen passages die zoetjes uitmonden in het slotakkoord.
Quinn Jacobs: Hydra (tweede première!) De Hydra: mythologische slang met vele koppen, door Herakles gedood. Deze muziek staat garant voor vele stijlen. Viool en fluit starten vlot het thema, blazers interveniëren, gaan gezamenlijk verder. Korte passages, veelkleurige toonstootjes, pure jazz op de trompet, virtuoos-zacht begeleid door de rest. Ragfijn viool- en fluitspel.. Een fraaie fluitsolo onder begeleiding van de anderen. De ritmes verschillen nogal eens, hetgeen boeiend is. Een sereen einde.
Als toegift: Quinn Jacobs: Heal Spell, een stuk opgedragen aan een doodzieke collega. Plechtig, bezonken, melancholisch. Naar mijn idee iets minder geschikt als uitsmijter… Dat neemt niet weg dat hiermee een einde kwam aan een uniek concert waarvoor we het Bestuur maar weer een muzikale pluim op de hoed steken!
Klaas Herman de Haan, Liefhebber
