Gehoord, gezien en beleefd in de Nutszaal in Enkhuizen het concert op 25 november 2023 gegeven voor de Muziekkring Enkhuizen en Omstreken door Trio Lunfardo, met als leden Tim Panman gitaar, Lysandre Donoso bandoneón en Alexander Vocking contrabas.
Zij brengen een programma met prachtige tango, Argentijnse folklore en chamamé, hetgeen een volksmuziekgenre is uit noordoost Argentinië. Het was een bijzonder weerzien met de oude vertrouwde Nutszaal, die achter de HEMA verscholen ligt en waar zoveel concerten van de Muziekkring ooit gegeven zijn. Nog net zo charmant als voorheen met zijn historische uitstraling en hoog in de muur het borstbeeld van Jan van Nieuwenhuizen, op ons allen neerziend. Hij was de oprichter van de maatschappij tot Nut van het Algemeen in….1784. Op de podiumschermen was vrolijke kerstverlichting aangebracht. Voorzitter Joke Poelsma opende het concert als vanouds met kleurrijke beschrijvingen van de trioleden; de naam Lunfardo komt van het woord voor de straattaal van de Italiaanse en Spaanse immigranten in Buenos Aires eind 19de begin 20ste eeuw.
De eerste twee nummers werden door de gitarist en bandoneonist ten gehore gebracht. En hoe!
Eduardo Arolas: (1892-1924), hij wordt beschouwd als een der vroege meesters die de richting en de toekomst van de tango in Argentinië bepaalden. Een van zijn bekendste werken is La Cachila (Kleine vogel). Zachte inleiding,waarin het vogeltje wordt geïntroduceerd, dan breekt het typerende tangoritme en -geluid door. Er is bedachtzaamheid, charme en hupsheid en een vleugje melancholie… Fijne kennismaking met het genre. En Lysandre Donoso is helemaal uit Roemenië overgekomen en van vermoeidheid is geen enkel spoor te bekennen.
Leopoldo Federico (1927-2014) bandoneonist en componist, Roberto Léon Grela (1913-1992) Tangogitarist en componist. Zij vormden het Quarteto San Telmo, een der beroemdste tango-ensembles in Latijns Amerika. Een eerbetoon aan de Argentijnse tekstdichter en schrijver Ernesto Sabato: A Ernesto Sabato. De gitaar begint, bandoneon valt bij met lange uithalende tonen, een haast filosofisch begin, maar dan springen krachtige akkoorden en toonladders te voorschijn. Hun virtuoze spel vult de Nutszaal en het aandachtig publiek geniet zichtbaar. Af en toe solistische passages afgewisseld door beide instrumenten. Mooi slot met solo van de gitarist.
Feliciano Brunelli (1903-1981) bijgenaamd de Koning van de accordeon, componist, pianist en dirigent: Ilusión de mi Vida. (Droombeeld van mijn leven), een wals. Alexander Vocking verschijnt op uitnodiging op de bühne onder applaus, dan is het trio compleet. Een aangenaam en veelbelovend begin dat al spoedig overgaat in een genoeglijke wals. De bas tjoempt er lustig op los (gewoon pizzicato spelend dus), hetgeen een lekker en pittig effect geeft. De bodem onder de wals. Vrolijke muziek en wat zijn deze drie goed op elkaar ingespeeld: fijn om te zien en te horen.
Fallce Alberto “Tito” Véliz (1922-1996) gitarist, componist, schrijver: Desdenosa. We reizen mee naar het platteland voor pure Argentijnse folklore. Een vrolijk en bijzonder feestelijk nummer. De leden van het trio hebben er zelf ook heel veel plezier in: het spat eraf! Ji Gi Gi klinkt het vrolijk aan het eind van het stuk. Het is moeilijk muziek in woorden te vatten. De enthousiaste spelers en idem publiek golven als een wals en tango door de zaal. De kreten vanuit de toehoorders illustreren hoezeer deze muziek tot het gemoed spreekt en enthousiasmeert.
Luis Bernstein (1888-1966), bassist, gitarist en componist. El Abrojito (Het Kalfje) Een levendig ritme, bas bestreken, sterke accenten, opgewekte klanken, gitaar- en bassolootjes: een heerlijk nummer met een sterk slot.
Juan de Dios Filiberto (1885-1964), violist, componist, dichter, dirigent. Yo te Bendigo (Ik zegen je). De bandoneon wordt beklopt terwijl de rest tangoot. Bijzonder fragiel spel van Donoso. Ook hier weer het dwingende en fascinerende ritme van de tango en bijzonder om te horen en te zien hoe de voeten der spelers het ritme stampen. Een ijzersterke coda, pure folklore.
Andres Chazaretta (1876-1960), de patriarch van de Argentijnse folklore: La 7. de April. Weer terug naar het platteland. Pietsje larmoyant begin maar dan breekt het fijne tangoritme weer door en de drie instrumenten vlechten hun melodieën dooreen op fraaie en inspirerende wijze. Zangerig gaat het verder naar een mooi slot.
Félix Lipezker: (1913-1970) Leraar, bandoneonist en componist. Zoon van Russische immigranten, die in 1910 vanuit Odessa vertrokken naar Argentinië. Romantica. (Arr. Grela en Federico) Een inderdaad zeer romantisch begin door de bandoneonspeler. De anderen vallen beslist in en verdrijven de romantiek een beetje. Een gezellige muziek weerklinkt zoals je op een dansavond graag zou horen. Een beetje flirten, wat knipoogjes hier en daar, ondeugend lachen naar elkaar en zo krijgt alles zijn plaats en einde. Fijn stuk met een knipoog toe.
Anibal Troilo (1914-1975) bandoneonist en componist, legendarische tangospeler die de status van een popster bereikte. /Roberto Grela: A la Guardia Nueva (Het oude is voorbij, de nieuwe garde staat te trappelen). Een sterk statement als begin. Het aanstekelijke ritme rolt over het podium de zaal in en wordt met vreugde ontvangen. Dan weer wat beschouwende passages. Kloek herneemt men zich om vervolgens weer te verflauwen, dan weer doortastend en met schoengetik. Voortdurend het fraaie samenspel en de voortreffelijke menging der instrumenten: een feest om te beleven.
Pedro Láurenz (1902-1972), bandoneonist en componist: Berretin. Rustig begin, allengs vuriger en zelfs frivoler. Haast filosofisch getinte klanken (voor zover dat mogelijk is), maar dan wel in het tangoritme natuurlijk. Een stil intermezzo dat uitmondt in een energiek slot.
Sergio Horacio Villar (1915-1956) , schrijver, componist. Naranjitay (Argentijnse folklore) Klinkt droef en vrolijk tegelijk maar het sterke ritme zet de melancholie op afstand; speciaal ook door de sterke accenten van het gitaarspel, niet alleen de snaren maar ook de voet doet enthousiast mee! Mooie coda.
Hector Luciano “Chupita” Stamponi (1916-1997): pianist, componist, dirigent: Un Momento, een wals. Momenten van bezinning, van vrolijkheid van ontspanning, van vreugde om het leven=MUZIEK! De bandoneon klinkt teder, dan schel, weer bespiegelend, zacht , stevig. De bas ondersteunt het geheel mooi en legt een straf fundament onder deze mooie compositie. Zeer virtuoos en een straf slot.
Julián Plaza (1928-2003) pianist, bandoneonist, componist: Danzarin (Danser). Een zacht haast aarzelende start die al snel overgaat in een robuuste tango waarbij de instrumenten beurtelings excelleren. Apart is het diminuendo waarna het weer op volle kracht vooruit gaat. Fragiel spel van Donoso’s instrument met zijn ijle klankenspinsels. Een bijzonder subtiele uitwisseling van melodieën gedrieën! Mooi slot.
Astor Piazzolla (1921-1992) “tanguero”, bandoneonist en componist; richtte zich na zijn tangobegin geheel op de klassieke muziek, maar toen hij bij Nadia Boulanger studeerde zei ze: Astor, Uw klassieke stukken zijn goed geschreven maar de ware Piazzolla is hier, in de Tango! Laat hem nimmer achter U! Zij leidde in Parijs vele tientallen studenten op onder wie John Elliot Gardiner, Jean Francaix, Daniël Barenboim : Adiós Nonino, een van zijn bekendste en geliefdste composities. (Tot ziens opa!) Fijnzinnig begin van het trio en dan komt het overbekende thema tevoorschijn als was het van achter een omfloerst gordijn van zachte begeleidingsklanken verborgen gehouden. Het thema wordt overgenomen door de gitaar. Het blijft een indrukwekkend stuk muziek, met een spetterend slot. Kortom een bijzondere ervaring dit zo bekende nummer zo intens te horen en te zien spelen in deze moderne uitvoering. Bravissimo!
Rudi Flores (1961) en Avelino “Nini” Flores, (1966-2016), jongere broer van Rudi, accordeonist en bandoneonist. Para vos Isaco (Voor jou, Izaäk) . Na een rustig begin van de bandoneon vallen de andere bij en komen zo tot een fijne tango die ondanks de mineurzetting toch doet glimlachen. Het ritme werkt als altijd zeer aanstekelijk. Een bijzondere coda.
A mi Corrientes (Naar mijn stromen) Gitarist Tim Panman introduceert zijn medespelers en zegt het een heerlijk stel te vinden om mee te werken en dat is ook aan alles te merken! Wat een wervelend stuk, wat een vuur, welk een enthousiasme, wat een fantastische muzikaliteit en wat een mooi samenspel en.. wat een heerlijk stuk muziek!
Nueva Ilusión (Nieuwe dromen). Een fraaie gitaarpartij, een bijzondere bandoneonpartij en een doortastende baspartij maken te samen een verrukkelijk stuk muziek, goed en geïnspireerd gespeeld. Wat vooral trof was de grote toewijding, het grote speelgenot en de bijzondere muzikaliteit en dat alles spatte van het optreden van Trio Lunfardo af!
Dat gold natuurlijk ook nog voor spetterende toegift: La Cumparsita (De vergelijking) van Gerardo Matos Rodriguez.
Muziekkring Enkhuizen: Heel veel dank voor dit waanzinnig goede en inspirerende concert!
Liefhebber, Klaas Herman de Haan
Comentarios